İqtisadiyyatda müxtəlif idarəetmə və biznes sahələri mövcuddur. Həyatımızın müxtəlif yerində bu sahələrlə bağlı müxtəlif terminlərə rast gəlirik. Bəzən isə həmin terminlərin tam açıqlamasını bilmirik. 

Valyuta.az idarəetmə və biznesə aid bəzi terminlərin açıqlamasını təqdim edir:

Açıq sistemlər nəzəriyyəsi - Bu, iş yerinin divarları ilə ətrafındakı həyatdan ayrılmış, təşkilat və onun mühiti arasında qarşılıqlı fəaliyyət və reaksiya əlaqələrini araşdıran idarəetmə nəzəriyyəsidir. 60-cı illərdə Avstraliyada Frederik Emeri və E.L. Trist tərəfindən yaradılıb. 

Aktivlər - Aktiv ümumiyyətlə aktiv-işləyən-hərəkət edən deməkdir. Mühasibat uçotunda aktivlər müəssisənin sahib olduğu və biznes üçün dəyəri olan maddi və qeyri-maddi aktivləri təmsil edir. Bu termin kapital əldə etmək üçün istifadə olunur

Analitik Düşüncə - Menecerlərin qərar qəbul etmə prosesində istifadə etdiyi vasitələrdən biri də konkret vəziyyətin konkret təhlilidir. Bəzən “analiz”, bəzən də “həll” adlandırılan bu zehni fəaliyyət problemlərin həllinə gedən yolu qısaldır.

Avans - Gələcəkdə ödəniləcək borcun əvvəlcədən ödənilmiş hissəsidir. Bu ödənişlər daha sonra ümumi borcla əvəzləşdirilir.

Balanslı Hesab Kartı -  Şirkətlərdə "balanslaşdırılmış göstəricilər kartı" həm strategiyanın müəyyən edilməsi, həm də fəaliyyətlərdə səmərəliliyin artırılması üçün istifadə olunur. Əsas diqqəti şirkətin strateji gündəliyinə yönəldən bu üsul, az sayda göstərici ilə nəticə əldə etməyə imkan verir.

Bedaux sistemi - Charles Bedaux tərəfindən hazırlanmış mükafatlı əmək haqqı sisteminin bir növüdür. İstifadə olunan ölçüyə Bedaux vahidi deyilir. Bu bölmə bir işçinin gündə səkkiz saat saxlaya biləcəyi normal tempdə və yorulmadan bir dəqiqə ərzində edə biləcəyi işdir.

Sərbəst kapital artımı - Səhmdar cəmiyyətlərin öz daxili resurslarından kapital artırılmasına aiddir. Bu cür ortaqlıqların artırdıqları kapital müqabilində buraxdıqları səhmlər heç bir kompensasiya alınmadan ortaqlarla bölüşdürülür.

"Bençmarkinq" - sözü ingiliscə “dəzgah” mənasını verən “bench” sözündən götürülüb. Orta əsrlərdə ustalar konkret nümunə üzrə istehsal edərkən öz dəzgahlarında parça üzərində çentik düzəldir və artıqlığı bu nişana uyğun olaraq kəsirdilər.

Mühasibat balansının təhlili - Balans təhlili yanaşmalarına görə statik və dinamik olaraq iki yerə bölünür. Statik təhlil balansın maddələri arasındakı əlaqələri tədqiq etməklə həyata keçirilir.

Cari hesab - Daimi işgüzar əlaqələri olan şəxslərin və ya qurumların pul əməliyyatlarını qeyd etdiyi hesabdır. Bu hesabın qalığı müəyyən tarixlərdə götürülür və ödənişi borclu tərəf həyata keçirir. 

CEO (Baş icraçı direktor) - şirkətin ən yüksək səviyyəli meneceridir. Baş direktor direktorlar şurası ilə şirkət arasında əlaqənin yaxşı işləməsinə və şirkətin bütün fəaliyyətinə cavabdehdir. CEO orta müddətdə etibarlı olacaq strategiyaları müəyyənləşdirir.

Dəyər Zənciri - tədarük zəncirindən daha əhatəli bir prosesə aiddir və xammalın satın alınmasından məhsulun istehlakçıya çatdırılmasına və satışdan sonrakı xidmətə qədər hər mərhələni əhatə edir. 

Dəyişən xərclər - bunlar bir dövrdə istehsalın həcmindən asılı olaraq dəyişən xərclərdir. Xammal, enerji və əmək xərcləri dəyişən məsrəflər hesab edilir.

Qəbz (Hesabdan çıxarış) - hesabdan tutulacaq məbləği və hesabın təfərrüatlarını göstərən bir növ hesab məktubu və ya hesab slipi deməkdir.

Dolayı Xərclər - bunlar istehsal maya dəyərindən kənarda olan satış, idarəetmə və maliyyələşdirmə fəaliyyətlərindən yaranan xərc maddələridir. Dolayı xərclər də adlanır.

Birbaşa xərclər - birbaşa məsrəflər də adlandırılan bu növ məsrəflərə əmək və xammal xərcləri daxildir. Bu məsrəf növü daxilindəki məsrəflər də dəyişkən olduğu üçün bəzən “Dəyişən məsrəflər” də adlanır.

Davud