Azərbaycanda pul bazası 18 milyard 262,6 milyon manat təşkil edib. Mərkəzi Bankın məlumatına görə, bu, iyulun 1-i ilə müqayisədə 0,8 % azdır. Ölkədə pul bazası ilin əvvəlinə nisbətən 4,6 %, son 1 ildə isə 13,3 % artıb.

Bəs pul bazasının artması və azalması ölkə iqtisadiyyatına necə təsir edir?

Valyuta.az məsələni iqtisadçı Pərviz Heydərovla müzakirə edib.

Pərviz Heydərov deyib ki, pul bazasının artıqlığı iqtisadiyyat üçün əlavə güc rolu oynayır:

“Dövriyyədə hər iki şəkildə pul vəsaitinin bolluğu ölkədə biznesi inkişaf etdirir, sahibkarlara yardım edir, onlar ucuz kredit əldə edə bilir. Pul bazası dövriyyədə nağd və qeyri-nağd şəklində olan vəsaitidir. Amma ölkədə iqtisadi aktivlik üçün maksimum şərait yoxdursa, dövriyyədə həddindən artıq nağd və qeyri-nağd pul vəsaitlərinin mövcudluğu inflyasiyaya, pulun dəyərdən düşməsinə gətirib çıxarır. Ona görə də bu prosesə bütün ölkələrdə Mərkəzi Banklar nəzarət edir”. 

İqtisadçı bildirib ki, Mərkəzi Bankın nəzarət mexanizmi uçot dərəcəsidir: 

“Uçot dərəcəsini aşağı salanda pulun dəyəri ucuzlaşır, pul bazası genişlənir. Yuxarı qaldıranda isə pul bazası daralır. Dövriyyədə nağd və qeyri-nağd pul kütləsinin həcmi azalır, kredit faizləri artır. Bu da iqtisadi aktivlik, ölkə iqtisadiyyatının inkişafı üçün məhdudlaşdırıcı alətə çevrilir”. 

Pərviz Heydərovun sözlərinə görə, son bir ayda pul bazasının azalması Mərkəzi Bankın uçot dərəcisini qaldırması, pul, kreditlə bağlı siyasətini sərtləşdirməsi ilə əlaqəlidir:

“Mərkəzi Bankın uçot dərəcəsi hazırda 9 faizdir. Halbuki 2015-ci ildə 13 faiz idi. Uçot dərəcəsini qaldırmaqla pul kütləsinin həcminə təsir etmək mümkün deyil. Çünki bizdə qeyri-leqal dövriyyə, kögə iqtisadiyyatı və s var. Ona görə də pul bazasının azaldılması ölkədə sərt kredit siyasətinin yeridilməsi ilə izah olunmalıdır. Bu proses də o vaxt dayanacaq ki, ölkədə inflyasiya səngiyəcək”.

Davud