Azərbaycanda biznes kreditlərinin şərtlərində yumşalmalar müşahidə edilir. Bu, özünü həm manatla, həm də xarici valyutalarla verilən kreditlərdə göstərir.

Bunu “Report”a açıqlamasında iqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov bildirib.

"Əvvəlcə koronavirus (COVID-19) pandemiyası, daha sonra isə Rusiya-Ukrayna müharibəsi iqtisadi sahədə riskləri artırdı və bu, bankların kredit siyasətinə təsir göstərdi, kreditlərin şərtləri sərtləşdirildi. Ötən ilin sonundan bu istiqamətdə müsbət meyllər müşahidə olunur. Pandemiyanın əksər ölkələrdə 2022-ci ildə bitmiş hesab edilməsi və bir sıra karantin tədbirlərinin aradan qaldırılması Azərbaycan daxilində də müəyyən sektorlarda fəaliyyətin canlanmasına və bu istiqamətdə bankların qiymətləndirmələrinin müsbətə doğru dəyişməsinə gətirib çıxardı. İctimai iaşə, yerləşdirmə, səyahət, regionlararası nəqliyyat sferalarında biznesin vəd etdiyi gəlirlilik səviyyəsi yüksəldi. Bunu da banklar öz siyasətlərində dəyərləndirirlər. Yumşalmalar da bununla bağlıdır", - deyə o qeyd edib.

R.Həsənov deyir ki, Azərbaycan banklarının likvidliyi kifayət qədər yüksək olduğundan öz vəsaitlərini bazarda yerləşdirə bilmirlər: "Bu da arzuolunan hal deyil. Odur ki, banklar biznes kreditlərinin şərtlərini həm də məcburən yumşaldır. Bu, xüsusilə kreditlərin faizlərində hiss olunur. Düzdür, hələ ki, azalma kifayət qədər deyil, amma bu tendensiya davam edə bilər. Çünki, banklar öz vəsaitlərini bazarda yerləşdirməyə çalışırlar. Bu da rəqabəti qismən də olsa artırır. İndiki halda biznes kreditləri üçün təklif edilən faiz dərəcəsi orta hesabla 9,8 %-dir. Azərbaycan Mərkəzi Bankı bunu müəyyən edərkən bütün kreditlərin, o cümlədən dövlət vəsaitləri hesabına verilən güzəştli kreditlərin faizlərini nəzərə alır. Buna görə də səsləndirilən orta faizlər real bazarda olduğundan daha aşağı görünür. Bu bizə dinamikanın hansı istiqamətdə dəyişməsi ilə bağlı bir mesaj verir”.

Onun sözlərinə görə, kredit faizlərinin azalmasına paralel olaraq kreditlərin ümumi məbləği artmaqdadır: "Əgər 2022-ci ilin əvvəlində biznes krediti portfeli 8,5 milyard manat ətrafında idisə, bu gün 9 milyard manatdan çoxdur. İnşaat, nəqliyyat, ictimai iaşə və ticarət sektorlarında kreditləşmə daha sürətlə genişlənməyə başlayıb. Kənd təsərrüfatı, mədənçilik sahələrində isə təəssüf olsun ki, zəif də olsa geriləmə müşahidə edirik. Bu da iqtisadiyyatın strukturundakı dəyişikliklər, eyni zamanda müraciətlər, mənfəət norması, bankların müştəri kontingenti və s. amillərin təsiri ilə formalaşır”.

Maliyyə eksperti Xalid Kərimli də deyir ki, Azərbaycanda biznes krediti almaq asanlaşıb və bu, portfelin tərkibində də özünü göstərir: “Əgər 2019-cu ildə kredit portfelinin 60 %-ni biznes kreditləri təşkil edirdisə, hazırda bu göstərici ondan çoxdur. Bankların biznes kreditlərə önəm verməsinin bir neçə səbəbi var. Biznes kreditləri əsasən istehsalı stimullaşdırır. Bu da qarşıya qoyulan əsas vəzifələrdən biridir. 2022-ci ildən başlayaraq bankların istehlak kreditləri verməsi üçün ciddi tələblər ortaya qoyulub. Yəni, banklar əllərindəki resursları istehlak kreditlərinə rahat yönəldə bilməyəcəkləri üçün biznes kreditlərə yönəlməyə məcburdurlar. Son nəticədə biznes kreditlərinin verilməsi asanlaşdırılır".