Türkiyənin Rəqabət Qurumu "Trendyol" şirkəti haqqında başlanmış araşdırmanın sona çatdırılmasına qərar verib.  

Valyuta.Az-ın verdiyi xəbərə görə, Rəqabət Qurumunun 19.10.2023 tarixli və 23-49/940-M saylı qərarı ilə DSM Qrup Məsləhətçi Əlaqə və Satış Ticarət AŞ-yə ("Trendyol") aid çoxkateqoriyalı elektron ticarət bazarında satıcılara təqdim edilən avtomatik qiymətləndirmə mexanizminin 4054 saylı "Rəqabətin qorunması haqqında qanun"un 4-cü maddəsini pozub-pozmadığını müəyyən etmək məqsədilə araşdırma başladılmışdı.  

Qurumun açıqlamasında bildirilib:  

"Trendyol" araşdırma dövründə öhdəlik təklifi ilə müraciət edib. Təqdim edilən öhdəliklərin rəqabət problemləri ilə əlaqəli, bu problemləri həll etmək üçün yetərli, tez bir zamanda yerinə yetirilə bilən və effektiv şəkildə tətbiq oluna biləcək səviyyədə olduğu qiymətləndirilərək, 4054 saylı qanunun 43-cü maddəsi çərçivəsində öhdəliklər məcburi hala gətirilib və 03.10.2024 tarixli, 24-40/950-409 saylı qərarla "Trendyol" ilə bağlı araşdırmanın sona çatdırılmasına qərar verilib".  

"Buybox" sistemi və narahatlıqlar  

"Trendyol"un 2021-ci ilin sonunda tətbiq etdiyi avtomatik qiymətləndirmə mexanizmi əsasən satıcılar arasında "buybox"da yer almağı avtomatlaşdırmaq məqsədilə yaradılmış bir sistemdir. E-ticarət bazarında minlərlə satıcının fəaliyyəti nəzərə alınaraq, eyni məhsulun müxtəlif satıcılar tərəfindən satışa çıxarılması qaçınılmazdır. "Buybox" isə eyni məhsulun bir neçə satıcı tərəfindən təklif edildiyi halda, onları vahid başlıq altında birləşdirir. Bu sistem alıcılara ən uyğun təklifi görməyə və satıcılar arasında rəqabəti artırmağa imkan yaradır.  

Bu mexanizm çərçivəsində satıcılara "Buybox qiymətinə uyğunlaşdır", "Buybox qiymətindən aşağı saxla" və "Buybox qiymətindən yuxarı saxla" seçimləri təqdim edilir. Satıcılar bu seçimlərdən istifadə edərək qiymətlərini avtomatik yeniləyə bilirlər.  

Araşdırmanın narahatlıq doğuran tərəfləri isə avtomatik qiymətləndirmə mexanizminin, xüsusilə "Buybox qiymətinə uyğunlaşdır" seçiminin geniş istifadəsi ilə qiymətlərin sabitləşməsinə və bazardakı rəqabətə təsir edə biləcəyini göstərir.  

"Trendyol"un öhdəlikləri  

Araşdırma zamanı "Trendyol"un təklif etdiyi öhdəliklər çərçivəsində aşağıdakılar nəzərdə tutulur:  
- Avtomatik qiymətləndirmə mexanizminin istifadəsini satıcılar üçün məcburi etməyəcək və məcburi tətbiq nəticəsi yaradan təşviqlərdən çəkinəcək.  
- "Buybox qiymətinə uyğunlaşdır" seçimini mexanizmdən çıxaracaq və yalnız "Buybox qiymətindən aşağı saxla" və "Buybox qiymətindən yuxarı saxla" seçimlərini təqdim edəcək.  
- Satıcıların bu seçimləri öz təşəbbüslərinə uyğun tənzimləməsinə şərait yaradacaq.  
- Satıcıları mexanizm barədə məlumatlandıracaq, lakin digər satıcıların məlumatlarını paylaşmayacaq.  
- Avtomatik qiymətləndirmə mexanizminin iş prinsipini izah edən təlim materialları təqdim edəcək.  

"Trendyol" öhdəliklərə uyğunluğun təmin edilməsi məqsədilə 3 il müddətində Rəqabət Qurumuna hesabat təqdim edəcək. Təqdim olunan öhdəliklər, qısa qərarın "Trendyol"a çatdırılmasından sonra 60 gün ərzində tətbiq ediləcək və mexanizm istifadədə olduğu müddətdə qüvvədə qalacaq.  

Aydın