ABŞ Prezidenti "Donald Tramp" administrasiyasına Kolumbiyadan idxal olunan bütün məhsullara 25% rüsum və sanksiyalar tətbiq etməyi tapşırıb.

Valyuta.az "Yahoo Finance"a istinadən xəbər verir ki, bu qərar Kolumbiyanın iki hərbi təyyarənin, deportasiya olunmuş miqrantlarla birlikdə, ölkəyə enişinə icazə verməkdən imtina etməsinə cavab olaraq qəbul edilib. Tramp bu addımı "miqrasiya məqsədlərinə zidd çıxan" ABŞ-ın təhlükəsizlik müttəfiqini cəzalandırmaq məqsədilə atıb.

Tramp bazar günü sosial media paylaşımında bildirib ki, Kolumbiyadan idxal olunan məhsullara 25% rüsum tətbiq ediləcək və bu həftə ərzində bu rüsum 50%-ə qədər artırıla bilər. O, həmçinin Kolumbiyanın bir sıra hökumət rəsmilərinə qarşı səyahət məhdudiyyətləri tətbiq edib və Beynəlxalq Fövqəladə İqtisadi Səlahiyyətlər Aktı çərçivəsində "Xəzinədarlıq, bankçılıq və maliyyə sanksiyalarının tam şəkildə həyata keçiriləcəyini" elan edib.

Trampın sözləri və beynəlxalq təsirlər

"Bu tədbirlər sadəcə başlanğıcdır. Kolumbiya hökumətinə cinayətkarları qəbul etmək və geri qaytarmaqla bağlı hüquqi öhdəliklərini pozmağa icazə verməyəcəyik" - deyə, Tramp vurğulayıb.

Trampın gözlənilməz açıqlaması bazar ertəsi qlobal bazarlarda qeyri-sabitlik yaradıb. ABŞ-ın fond bazarındakı gələcək göstəricilər Asiyada eniş göstərib, dollar isə əsas valyutalar qarşısında güclənib. Meksika pesosu və Cənubi Afrika randı inkişaf etməkdə olan bazar valyutaları arasında ən çox dəyər itirənlərdən olub. Həmçinin, Kolumbiyaya tətbiq edilən sanksiyalar neft bazarlarına da təsir edib və "Brent" markalı neftin qiyməti bir barel üçün 78 dollardan aşağı düşüb. ABŞ-ın dördüncü ən böyük neft idxalçısı olan Kolumbiyadan əsasən qızıl, qəhvə və güllər də ixrac edilir.

Kolumbiyanın reaksiyası

Kolumbiya Prezidenti Qustavo Petro (Gustavo Petro) isə üç saatdan az bir müddət ərzində cavab verərək ABŞ-dan idxal olunan məhsullara 25% cavab rüsumu tətbiq etdiyini elan edib. Petro sosial mediada Kolumbiyanın daha bahalı ABŞ məhsullarını yerli istehsalla əvəz edəcəyini bildirib.

Kolumbiya hökuməti açıqlamasında deportasiya edilmiş miqrantları daşımaq üçün prezident təyyarəsini təklif etdiyini bildirib. Xarici işlər naziri Laura Sarabiya (Laura Sarabia) isə ABŞ-la danışıqlara hazır olduqlarını bəyan edib.

Miqrasiya ilə bağlı münaqişə

ABŞ hərbi təyyarələri ilə 350 kolumbiyalı miqrantın deportasiyası çərçivəsində iki uçuşda 160 nəfər Kolumbiyaya göndərilib. Lakin Kolumbiya hökuməti ABŞ-ın miqrantları hərbi təyyarələrlə göndərdiyini öyrəndikdən sonra uçuşları qəbul etməkdən imtina edib. Meksika isə hərbi təyyarələrin enişinə qadağa qoyaraq oxşar bir uçuşu əvvəlcədən ləğv edib.

Latın Amerikası rəsmiləri, o cümlədən Petro, ABŞ tərəfindən deportasiya edilən miqrantların ayaq qandalları və qandallarla göndərilməsindən narahatlıqlarını ifadə ediblər.

Kolumbiya-ABŞ ticarət əlaqələri

Kolumbiyadan ABŞ-a ixrac olunan məhsullar 2024-cü ilin yanvar-noyabr aylarında 13 milyard dollar təşkil edib ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 8%-lik artım deməkdir. Buna baxmayaraq, Kolumbiya ilə ABŞ arasındakı ümumi ticarət dövriyyəsi Meksika ilə müqayisədə daha az əhəmiyyət kəsb edir. 2024-cü ilin yalnız noyabr ayında ABŞ-Meksika ticarət dövriyyəsi 69.1 milyard dollar təşkil edib.

Kolumbiya tarixi olaraq ABŞ-ın Latın Amerikasında ən böyük müttəfiqlərindən biri və yardım alan ölkələrindən biri olub. Lakin Prezident Petro ilə Tramp arasında mövcud olan siyasi fikir ayrılıqları iki ölkə arasındakı münasibətləri gərginləşdirib.

Mütəxəssis Serxio Qusman (Sergio Guzmán) bu gərginliyi "Kolumbiyanın zəif iqtisadiyyatına real təsir göstərəcək bir addım" kimi dəyərləndirib.

Əvəz Həsənov