BAKU Azərbaycan
12.03°C
  • USD
    1.7
  • EUR
    1.8255
  • RUB
    0.0174
  • TRY
    0.0497
  • GBP
    2.1967
58586

Həddindən artıq quraqlıqdan təsirlənən yer səthinin sahəsi 1980-ci illərdən bəri üç dəfə artıb. Keçən il yer səthinin 48%-i 1980-ci illərdəki 15% ilə müqayisədə ən azı bir aylıq həddindən artıq quraqlıq yaşayıb.

Valyuta.az xəbər verir ki, bu barədə “Lancet Countdown on Health and Climate Change” jurnalının apardığı araşdırmaya istinadən BBC məlumat yayıb.

Təhlillərə görə, dünyanın demək olar ki, 1/3-i - 30%-i 2023-cü ildə üç ay və ya daha çox davam edən həddindən artıq quraqlıq yaşayıb. 1980-ci illərdə bu rəqəm orta hesabla 5% təşkil edib.

Həddindən artıq quraqlıq həddinə altı aylıq çox az yağıntı və ya çox yüksək buxarlanma və ya hər ikisindən sonra çatılır. Tədqiqatda deyilir ki, bu, su təchizatı və kanalizasiya, ərzaq təhlükəsizliyi və ictimai sağlamlıq üçün dərhal risk yaradır və enerji təchizatına, nəqliyyat şəbəkələrinə və iqtisadiyyata təsir göstərə bilər.

Quraqlığın səbəbləri arasında suyun mövcudluğuna təsir edən müxtəlif amillər var - təbii hava hadisələrindən tutmuş insanların torpaqdan istifadə tərzinə qədər. Lakin iqlim dəyişikliyi qlobal yağıntı modelini dəyişdirərək bəzi bölgələri quraqlığa daha çox meylli edir. Quraqlığın artması xüsusilə Cənubi Amerika, Yaxın Şərq və Afrika Buynuzu bölgələrində güclü olub. Cənubi Amerika Amazonunda quraqlıq hava şəraitini dəyişmək təhlükəsi yaradır. Yağış buludlarının əmələ gəlməsində mühüm rol oynayan ağacları öldürür, balanslaşdırılmış yağış dövrlərini pozur və bu da öz növbəsində daha da quraqlığa səbəb olur.

Keçən il 1990-cı illərlə müqayisədə quraqlıq 151 milyon daha çox insanın qida çatışmazlığından əziyyət çəkməsinə və bu da qida çatışmazlığına səbəb olub. 65 yaşdan yuxarı insanlar arasında istidən ölümlər 1990-cı illərlə müqayisədə 167% artıb.

Quraqlıq zamanı çaylar, göllər quruyur, torpaq yanır, yəni bərkiyir və bitki örtüyünü itirir. Şiddətli yağış yağarsa, su yerə hopdura bilmir və əvəzinə axaraq daşqınlara səbəb olur. Bitkilər müəyyən dərəcədə həddindən artıq quraqlığa uyğunlaşa bilər, lakin daşqın onların fiziologiyasını pozur. Bu, ərzaq təhlükəsizliyinə və kənd təsərrüfatı sektoruna pis təsir edir.

Bununla belə, böyük ərazilərin quruması ilə eyni vaxtda ekstremal yağıntıların sayı da artıb: son 10 ildə dünya ərazisinin 61%-də 1961-1990-cı illərin əsas orta göstəricisi ilə müqayisədə ekstremal yağıntıların sayında artım müşahidə edilib.

Hesabatda vurğulanır ki, istixana qazları emissiyaları azalmasa və qlobal temperaturun daha da artması dayandırılmasa, biz daha böyük quraqlıqlar və daha intensiv yağışlar gözləyə bilərik.

Paşa Məmmədli

© Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır.
Mətndə səhv varsa, onu qeyd edib ctrl + enter düyməsini basaraq bizə göndərin.

Son xəbərlər

"X" sosial şəbəkəsi "Grok" adlı süni intellekt çatbotunun pulsuz versiyasını sınaqdan keçirir

Manzotti: "Süni intellekt də daxil olmaqla, müasir texnologiyalar bizi kütləşdirir"

"Amazon" kuriyerləri üçün ağıllı eynəklər hazırlayır

Təbii fəlakətlərin qlobal iqtisadiyyata zərəri - Trilyonlarla dollar

Bitcoin qiyməti niyə davamlı yüksəlir? Artım davam edəcəkmi? – Analiz

Bitcoin qiyməti niyə davamlı yüksəlir? Artım davam edəcəkmi? – Analiz

Daha 3 ölkənin prezidentləri Azərbaycana gəlib (FOTO)

"Standard Chartered" "Bitcoin"in 125.000 dollara çatacağı tarixi açıqladı

Hedc fondları "Tesla" səbəbilə 5 milyard dollardan çox itirdi

Çinin çip indeksi 3 ilin ən yüksək səviyyəsinə yaxınlaşdı

Serbiyada Azərbaycanla birgə qaz elektrik stansiyası tikmək niyyətindəyik - Serbiya Prezidenti Aleksandr Vuçiç

Milli Kitabxananın 600 minlik tenderinin qalibi bu şirkət oldu

Mikayıl Cabbarov Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının birinci vitse-prezidenti ilə görüşüb

Dünya Bankının prezidenti Azərbaycana səfərə gəlib

BP şirkətinin baş icraçı direktoru Azərbaycana səfərə gəlib

Prezident İlham Əliyev BMT-nin Baş katibi ilə görüşüb - YENİLƏNİB

Prezident İlham Əliyev Aleksandr Lukaşenko ilə görüşüb (FOTO)

Bolqarıstan Prezidenti COP29-da iştirak etmək üçün Azərbaycana səfərə gəlib

Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Prezidenti Azərbaycanda səfərdədir

Azərbaycanda yeni veqan restoranlarının fəaliyyətə başlaması təklif olunur

Dünyada 166 milyard dollarlıq çip satıldı – RƏSMİ

İlham Əliyev Finlandiya Prezidenti ilə görüşüb

İlham Əliyev Gürcüstanın Baş naziri ilə görüşüb

İRİA milyonluq satınalma müqaviləsi bağladı

Bakı aeroportu itirilmiş əşyaları satışa çıxarıb? - RƏSMİ CAVAB

"Bitcoin" tarixi maksimumunu yenilədi

PSJ "Real Madrid"in ulduz futbolçusu üçün 250 milyon avro təklif edib

Mask Tramp administrasiyasında vəzifə tutmayacaq - CNN

İlham Əliyev Finlandiya Prezidenti ilə görüşüb

Tarixin ən böyük kitabı - 1112 cildlikdir, oxumağa neçə il lazımdır?

Bütün xəbərlər

Xəbərin mətnində orfoqrafik səhv var

Qeydinizi daxil edin