G7-nin Rusiyanın dondurulmuş aktivlərindən Kiyevə kömək etmək üçün istifadə etmək planının uğursuzluğa düçar olmasından sonra Avropa İttifaqı, ABŞ-ın iştirakından asılı olmayaraq, ilin sonuna qədər Ukraynaya 40 milyard avroya qədər yeni kreditlər verməyə hazırlaşır. 

Valyuta.az xəbər verir ki, bu barədə Financial Times yazıb.

Danışıqlarda iştirak edən üç nəfərin sözlərinə görə, birtərəfli hərəkət Brüsseldə Macarıstanın blokun ABŞ-ın aktivlərin dondurulması sxemində iştirak etməsi üçün lazım olan təminatları təmin etməsinə mane olacağı ilə bağlı narahatlıqlar fonunda baş verib. Aİ-nin ən rusiyapərəst lideri Viktor Orbanın hökuməti aktivlərin dondurulması sxemi ilə bağlı qərarı ABŞ-da noyabrın 5-də keçiriləcək prezident seçkilərinə qədər təxirə salmağa çalışıb.

Lakin Brüssel növbəti bir neçə həftə ərzində istənilən alternativ üzərində işə başlamalıdır, çünki belə bir addım ilin sonunda başa çatan səlahiyyətlərə əsaslanacaq. Kiyev və BVF-nin məlumatına görə, vəsaitlər 2025-ci ildə 38 milyard dollar maliyyə kəsiri ilə üzləşən Ukraynanın maliyyə sabitliyini dəstəkləmək üçün ayrılacaq.

FT tərəfindən görülən qanun layihəsinə görə, Aİ 2024-cü ilin sonuna qədər Ukraynaya müəyyən edilməmiş miqdarda milyardlarla dollar kredit verəcək.

"Mövcud yardım proqramını genişləndirən belə bir addım Budapeştin veto hüququnu ortadan qaldıraraq yekdilliklə deyil, əksəriyyətin dəstəyini tələb edəcək. Yekun məbləğ 20 milyard ilə 40 milyard avro arasında ola bilər və Avropa Komissiyası tərəfindən üzv dövlətlərlə məsləhətləşmələrdən sonra müəyyən ediləcək", deyə məmurlar bildiriblər.

ABŞ-ın ilkin dəstək sxemi Avropa Komissiyası üçün A Planı olaraq qalmasına baxmayaraq, rəsmilər Budapeştin ABŞ seçkilərinə qədər veto hüququnu qoruyub saxladığı təqdirdə alternativə ehtiyac duyduqlarını deyirlər.

Nəşr xatırladıb ki, iyunda G7 liderləri Ukraynaya 50 milyard dollar məbləğində kredit ayırmağa razılaşıblar və bu, onların əksəriyyətinin təxminən 260 milyard avro həcmində dondurulmuş Rusiya valyuta ehtiyatlarından gələcək mənfəət hesabına ödəniləcək Belçikanın mərkəzi depozitarisi olan Euroclear-da saxlanılır.

Bu plana əsasən, Aİ və ABŞ hər biri 20 milyard dollar, qalan 10 milyard dollar isə Böyük Britaniya, Yaponiya və Kanada tərəfindən ayrılacaq.

Lakin kreditə xidmət göstərmək üçün sabit gəlir axını təmin etmək məqsədilə ABŞ əksəriyyəti Avropada yerləşən Rusiya aktivlərinin dondurulmasını təmin edəcək zəmanətlər tələb edib.

Komissiya, öz növbəsində, daha çox hüquqi müəyyənlik təmin etmək üçün blokun Rusiya aktivlərini donduran sanksiyalarının 6 aydan 36 aya qədər uzadılmasını təklif edib. Təklif olunan digər variantlar arasında sanksiyaların beş il müddətinə uzadılması da var.

Bununla belə, keçmişdə Aİ-nin Ukraynaya verdiyi dəstəyə veto qoyan Macarıstanın baş naziri Viktor Orban hazırda sanksiyaların bu cür uzadılmasına mane olur. Macarıstan hökumətinin nümayəndəsi Aİ-nin Brüsseldəki səfirlərinə bildirib ki, bu məsələyə ABŞ seçkilərindən sonra baxılacaq.

Paşa Məmmədli