Partlayışlarla və Ukrayna şəhərlərinin davamlı atəşə tutulduğu müharibədən əlavə, iqtisadi mübarizə də gedir. Rusiya və tərəfdaşları Ukraynanın müvəqqəti işğal olunmuş ərazilərindən oğurlanmış təxminən 1 milyard dollar dəyərində taxıl satıblar.

Valyuta.az “The Wall Street Journal”a istinadla xəbər verir ki, Moskva oğurlanmış Ukrayna taxılını Rusiya gəmiqayırma zavodu, İran İnqilabı Keşikçiləri Korpusu ilə əlaqəli şirkət və Suriya və İsraillə ticarət edən krımlı iş adamı, digər şirkət isə BƏƏ vasitəsilə satır.

Rusiyanın oğurluqlarının dəqiq kommersiya dəyərini müəyyən etmək çətindir. Ukraynanın kənd təsərrüfatı nazirinin müavini Markiyan Dmitraseviç bildirib ki, 2022-ci ildən Rusiya Federasiyası Ukraynanın işğal olunmuş hissəsindən birbaşa ən azı 4 milyon ton taxıl və digər məhsullar göndərərək beynəlxalq bazarlara 800 milyon dollar gəlir əldə edib.

Rusiya tərəfindən oğurlanmış taxılın ümumi dəyərini 6,4 milyard dollar qiymətləndirən Ukraynanın qeyri-kommersiya təşkilatı "Texty"nin məlumatına görə, taxıl daha çox quru və ya kiçik gəmilərlə ixrac edilib.

Ukrayna təsərrüfatlarında Rusiyadan gətirilən kənd təsərrüfatı məhsullarının qeyri-qanuni ticarəti başlayır. İşğalçılar ya fermerləri məhsullarını bazar qiymətindən aşağı satmağa məcbur edirlər, ya da bəzən silah gücünə oğurlayırlar. 

Oğurlanmış Ukrayna taxılını kim və necə satır?

Rusiya hakimiyyəti bu ilin birinci yarısında Mariupoldan Türkiyəyə 81 min ton buğda daşıyan 15 gəmi göndərdiklərini bildirib. Eyni zamanda, Ankara gəmilərin işğal olunmuş Ukrayna limanlarına daxil olmasını rəsmən qadağan edir və Kiyevlə əməkdaşlıq edir. Eyni zamanda, Ukrayna prokuroru İqor Ponoçovnı iyun ayında Sevastopoldan oğurlanmış taxıl daşıdığından şübhələndiyi türk gəmisi Usko MFU-nu izləməyə başlayıb.

Ukrayna sərhədçiləri Usko MFU-da axtarış apararkən gəminin ötən ilin noyabrında Potensial dəyəri yarım milyon dollar olan 2100 ton günəbaxan və buğda toxumu ilə Sevastopoldan Türkiyəyə getdiyini göstərən qeydlər tapıblar. İyul ayında Ukrayna sərhəd qüvvələri Usko MFU-nu həbs ediblər.

Ukrayna idxal edən ölkələrə diplomatik təzyiq göstərir. Son iki il ərzində Misir, İsrail və Livan ya yükləmələri ləğv ediblər, ya da taxıl yüklərinin alınmasını dayandırıblar.

Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Georgi Tixi bildirib ki, Livan Ukrayna taxılına keçib. Misir Ukraynanın Rusiya tərəfindən işğal olunmuş ərazilərindən bəzi taxıl tədarükündən imtina edib.

Eyni zamanda İran və Suriya sanksiyalara əməl etməyəcəklərini bəyan ediblər. İran Kremli ölümcül silahlarla təchiz edib ki, bu da Rusiyanın taxıl müqabilində hərbi və mülki hədəfləri vurmaq qabiliyyətini gücləndirib. “SeaKrime” şirkətinin analitiki Katerina Yaresko bildirib ki, Tehran Krımdan arpanın tonunu 140 dollara alır ki, bu da bazar qiymətlərindən 34% aşağıdır.

Yəmən Krımın ixracı üçün yeni bazardır. İyun ayında Rusiyanın nəzarətində olan “Zəfər” gəmisi Yəmənin Husilərin nəzarətində olan Əl-Salif limanına taxıl çatdırıb.

Kiyev təzyiqləri gücləndirdikcə, ixracatçılar Rusiyaya taxıl göndərmək və yenidən satışdan əvvəl onu qanuni məhsullarla qarışdırmaq kimi getdikcə daha mürəkkəb yayınma taktikalarına əl atırlar. Ukrayna hakimiyyəti buna nail olmaqda çətinlik çəkir.

Ukrayna taxılının oğurlanması - əsas xəbərlər
NDR müstəntiqləri bildirdilər ki, 2022-ci ilin sonuna qədər işğalçılar  Ukraynanın işğal olunmuş ərazilərindən 1,8 milyon ton taxıl çıxarmış ola bilər. 

Dəfələrlə bildirilib ki, Rusiya Federasiyası bu cür manipulyasiyalar üçün “Matros Poziniç” və “Mixail Nenaşev” gəmilərindən istifadə edir.  Ukrayna hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları bu gəmilərin kapitanlarına şübhə ilə bağlı məlumat veriblər.  ABŞ Dövlət Departamenti bu iki gəmidən başqa “Sailor Cat” gəmisini də siyahıya əlavə edib.

2022-ci ilin sentyabrında Ukrayna işğal olunmuş Krım limanından taxıl ixrac edən “Amur 2501”, “Alexander Green”, “M Andreev”, “Fedor”, “St Konstantin” və “Kapitan Korçin” gəmilərini həbs edib.

Nicat