Yeni bir enyeksiyon dərmanının klinik sınaqları onun HİV-in yayılmasının qarşısını almaqda 100% təsirli olduğunu göstərib. Təsdiq edilərsə, dərman mühüm profilaktika vasitəsinə çevriləcək və bizi HİV-in aradan qaldırılmasına yaxınlaşdıracaq.

Valyuta.az xəbər verir ki, Gilead Sciences Inc. tərəfindən hazırlanmış dərman kapsid inhibitoru olan lenakapavirdir. HİV-1 virusunun tərkibində virusun genetik materialını qoruyan bir protein qabığı olan kapsid var. Lenacapavir virusun ana hüceyrəyə daşınmasına və onun özünü çoxalmasına mane olur. Gündəlik qəbul edilən və virusun çoxalması üçün istifadə etdiyi fermenti bloklayan mövcud Truvada və Descovy dərmanlarından fərqli olaraq, lenakapaviri ildə iki dəfə vermək lazımdır.

Cənubi Afrika və Uqandada 5300-dən çox cisgender qadın və yeniyetmə qızın iştirak etdiyi 3-cü faza klinik sınaqda lenakapavir iynəsini alanlar arasında HİV infeksiyası halları bildirilməyib. Truvada qrupunda 16, Descovy qrupunda isə 39 yoluxma halı qeydə alınıb. Lenakapavir ümumiyyətlə yaxşı təsir göstərib, heç bir əhəmiyyətli təhlükəsizlik narahatlığı olmayıb.

Tədqiqatın nəticələrinə əsasən, müstəqil Məlumatların Monitorinqi Komitəsi korluq mərhələsini dayandırmağı və bütün iştirakçılara lenakapavir təklif etməyi tövsiyə edib. “Sıfır infeksiya və 100% effektivliyi ilə ildə iki dəfə lenakapavir HİV infeksiyalarının qarşısının alınması üçün mühüm yeni vasitə kimi potensialını nümayiş etdirdi. Davam edən PURPOSE (MƏQSƏD) klinik proqramından əlavə nəticələr gözləyirik”, - Gilead Elmlər Təşkilatının Baş Tibb Direktoru Dr. Mehrdad Parsi deyib.

Nə lenakapavir, nə də Descovy hazırda cisgender qadınlarda HİV-in qarşısının alınması üçün təsdiqlənməyib. Bununla belə, tədqiqat təsdiqləyib ki, lenakapavirin ildə iki dəfə qəbul edilməsi bir çox insanlar üçün gündəlik həb qəbul etməkdən daha əlverişli və effektiv seçim ola bilər. Desmond Tutu HİV Mərkəzinin direktoru Linda-Gail Becker yeni dərmanın bəzi insanların PrEP həbləri qəbul edərkən qarşılaşdıqları stiqma və diskriminasiyanı aradan qaldırmağa kömək edə biləcəyini söyləyib.

Cisgender kişilər və transgender kişilər və qadınlar arasında lenakapavirin effektivliyini qiymətləndirən PURPOSE 2 adlı başqa bir klinik sınaqdan alınan nəticələrin 2024-cü ilin sonu və ya 2025-ci ilin əvvəlində dərc ediləcəyi gözlənilir. Bu tədqiqatlar, ehtiyacı olan qruplar üçün dərmanın mövcudluğunu təmin edərək, PrEP üçün lenakapavirin təsdiqlənməsi üçün əsas təşkil edəcək.

PURPOSE 1 sınaqından daha ətraflı məlumatlar gələcək konfransda təqdim olunacaq.

Nicat