Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı işğalından iki il sonra, Avropanın iri bankları ictimaiyyətə onları bağlamaq vədi vermələrinə baxmayaraq, ölkədə getdikcə daha çox gəlir gətirən bölmələrini işlətməyə davam edir.

Valyuta.az xəbər verir ki, bu barədə Bloomberg yazır.

Agentliyin məlumatına görə, Rusiyada ən böyük əməliyyatları olan beş Avropa İttifaqı bankının ümumi işçi sayı işğaldan sonra cəmi 3% azalıb, mənfəət isə ölkədə qapalı qalan pullarına görə aldıqları yüksək faiz dərəcələri sayəsində təxminən üç dəfə artıb.

Yavaş temp Avropa Mərkəzi Bankını banklardan çıxışını sürətləndirmək üçün onlara təzyiq göstərməyə vadar edib. Vəziyyətlə tanış olan anonim mənbənin sözlərinə görə, narahatlıq odur ki, Rusiyada mövcudluğun davam etməsi bankları ABŞ sanksiyalarına və böyük cərimələrə məruz qoya bilər.

Mərkəzi Bankın baş nəzarətçisi Klaudiya Bux may ayında Avrozona maliyyə nazirlərinə demişdi ki, nəzarət qurumu Rusiyada iri biznesi olan bütün banklardan “ixtisar və biznesdən çıxmaq üçün aydın yol xəritəsi hazırlamaqla risklərin azaldılması səylərini sürətləndirməyi” xahiş edib.

Rusiya ərazisindən çıxmaq problemi
Rusiyada şirkətlərin fəaliyyət dairəsini kəskin məhdudlaşdıran Qərb sanksiyaları, yerli qaydalar və cəzalı satış vergiləri ilə birlikdə bank pullarının ölkədən çıxarılmasını çətinləşdirir. Rusiyadakı xarici bankların törəmə şirkətləri yerli qaydalara riayət etməlidirlər ki, bu da ECB-nin ana şirkətə təzyiqi ilə ziddiyyət təşkil edə bilər. Və onlar qisas riski ilə üzləşirlər: Kreml bəzən dost olmayan hesab etdiyi ölkələrdən şirkətlərin və ya şəxslərin aktivlərini müsadirə edir.

İtaliyanın Intesa Sanpaolo SpA şirkəti sentyabr ayında prezident Vladimir Putindən rus bölməsini bölmənin yerli menecerlərinin rəhbərlik etdiyi qrupa satmaq üçün icazə alıb, lakin bürokratik maneələr sövdələşməni ləngidib.

Fərqli strategiyalar

Avropa İttifaqının yeganə böyük bankı, işğaldan bir neçə həftə sonra Rusiyadakı ən böyük filialını Rosbank-a satan Société Générale SA-dır. İki kiçik bölmənin satışından sonra Société Générale Rusiyada işçi qüvvəsinin 99%-dən çox azalması ilə üzləşib. 1993-cü ildən Rusiyada fəaliyyət göstərən Hollandiya bankı ING Groep NV 2022-ci ilin əvvəlindən Rusiya ilə əlaqəli biznesini dörddə üç azaldaraq, təxminən 1,3 milyard avroya çatdırdığını bildirir.

Deutsche Bank AG, əsasən İT mərkəzinin bağlanması səbəbindən Rusiyadakı işçi qüvvəsini kəskin şəkildə ixtisar edib, lakin işğaldan əvvəl 2021-ci ilə nisbətən keçən il orada daha yüksək gəlir əldə edib. Bu, avropalıların evə pul gətirməkdə çətinlik çəkdiyini və Rusiya mərkəzi bankının kreditorların depozitləri üzrə ödədiyi ikirəqəmli faiz dərəcələrini nəzərə alsaq, Rusiyada hələ də pulu olan banklar üçün kifayət qədər xarakterikdir.

Avstriyanın Raiffeisen Bank International-ın törəmə bankının mənfəəti bu müddət ərzində üç dəfədən çox, Intesa-nın isə təxminən 20 dəfə artıb.

ABŞ bankları da oxşar problemlərlə üzləşib. Citigroup, ötən ilin əvvəlində Rusiyada demək olar ki, bütün institusional bank xidmətlərini dayandırıb, baxmayaraq ki, hələ də ölkədə 7 milyard dolları var, onun böyük hissəsi mərkəzi bankda depozitdir. JPMorgan Chase mart ayı üçün Rusiyada təxminən 350 milyon dollar saxladığını bildirib.

Heç bir borc verən avropalıların dilemmasını iki ildir itkiləri azaltmaq və ya nağd pulla çıxmaq üçün mübarizə aparan Raiffeisendən daha yaxşı təsvir edə bilməz. Mürəkkəb kapital repatriasiyası sövdələşməsi mayın 8-də bankın Qərb tənzimləyicilərini planı dəstəkləməyə inandıra bilmədiyini və bu planı sanksiyaları pozma riski ilə qarşı-qarşıya qoyduğunu söylədikdə iflasa uğrayıb. Raiffeisen deyir ki, o, sanksiyalara əməl olunmasını təmin etmək üçün çalışır və 2022-ci ildən bəri "Rusiyadakı fəaliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə azaldıb", kredit kitabçasını demək olar ki, 60% azaldaraq 5,8 milyard avroya endirib, baxmayaraq ki, işçilərin sayı faktiki olaraq 7%, təxminən 10 min artıb. O, satışa üstünlük versə də, alıcı tapmaq çətindir və hər hansı bir sövdələşmə Rusiyanın təsdiqini tələb edir.

Macarıstan OTP Bankı ölkədən pul köçürən bir neçə Aİ kreditorlarından biridir. Macarıstanın baş naziri Viktor Orban Aİ-də Kremlin ən yaxın müttəfiqidir və o, güzəştə getməzdən əvvəl bir neçə ay Ukraynanı müdafiə etmək üçün blokdan yardımı dayandırıb, lakin OTP onun Putinlə münasibətindən heç bir fayda görmədiyini israr edir. Bank sanksiyalara tam uyğun olduğunu və bazardan çıxmaq istədiyini bildirir, lakin Rusiya tənzimləyiciləri vahidi ədalətli qiymətə satmağı çətinləşdirir.

İtalyan UniCredit SpA Rusiyada 3100-ə yaxın işçisi və 50-dən çox filialı olan törəmə müəssisəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir. Milanda yerləşən bank, Rusiyadakı defoltlara qarşı 2022-ci ildən etibarən 800 milyon avrodan çox vəsait ayırdığını və kredit portfelini üçdə iki nisbətində azaltdığını bildirib. Baş direktor Andrea Orsel may ayında keçirdiyi konfransda bankın ölkədə bacardığını etməyə və sanksiyalara əməl etməyə davam edəcəyini, lakin son çıxışa nail olmaq çətin olacağını söyləyib.

Xatırladaq ki, ABŞ Maliyyə Nazirliyi Avstriyanın Raiffeisen Bank International-a Rusiya ilə münasibətlərinə görə dollar sisteminə çıxışın bağlana biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib. Buna səbəb Rusiyada RBI-nin genişlənməsi, həmçinin rusiyalı oliqarx Oleq Deripaska ilə 1,5 milyard dollar dəyərində planlaşdırılmış sövdələşmə olub.

Nicat