Martın əvvəlindən Rusiyada bank depozitləri üzrə faiz dərəcələri kəskin artıb. Bu, Rusiya Federasiyası Mərkəzi Bankının fevralın 28-də Aİ və ABŞ-ın ölkəyə qarşı əlavə sanksiyalar tətbiq etməsi və rublun məzənnəsinin dünyanın aparıcı valyutaları qarşısında əhəmiyyətli dərəcədə zəifləməsi fonunda əsas uçot dərəcəsini illik 20%-ə çatdırmaq qərarından sonra baş verib. Bundan əvvəl isə tənzimləyici faiz dərəcəsini tədricən qaldırır və kəskin artım zamanı uçot dərəcəsini illik 10,5% təşkil edirdi.

Valyuta.az bu barədə "Globfin"ə xəbər verir.

Ekspertlərin fikrincə, gələcəkdə ölkədə mövcud iqtisadi vəziyyətdən, eləcə də bazarların davam edən dəyişikliklərə reaksiyasından və mövcud risklərin qiymətləndirilməsindən asılı olaraq faiz dərəcəsinin dəyəri daha da artırıla və ya azaldıla bilər. Bundan əlavə, dərəcə inflyasiyanın dinamikasından asılı olacaq ki, bu da Rusiya Bankının sorğuladığı ekspertlərin proqnozlarına görə, bu il təxminən 20%, gələn il isə 8% təşkil edəcək.

Rusiya Federasiyasının Mərkəzi Bankı əsas faiz dərəcəsini artırmaqla nəyə nail olmaq istəyir? Valyutaya tələsik tələbi və vətəndaşların inflyasiya gözləntilərini azaltmaq. Faiz artımı banklar və son borcalanlar üçün kreditlər vasitəsilə pulun daha yüksək qiyməti deməkdir. Bazarda rubl təklifinin azalmasının kotirovkaların enişini dayandıracağı və ola bilsin ki, hətta cüzi artıma qədər davam edəcəyi gözlənilir.

Son bir neçə gündə rubl həqiqətən ucuzlaşmağı dayandırıb və indi Rusiya valyutası bir dollar üçün 115-120 rubl, avro isə təxminən 10 rubl yüksək səviyyədə ticarət olunur. Kommersiya bankları uçot dərəcəsini artırdıqdan sonra əmanətlər üzrə faizləri 8-10%-dən 20-23%-ə qaldırıblar. Güman edilir ki, vətəndaşlar öz hesablarında rublla pul saxlamağa daha çox maraq göstərəcəklər ki, bu da vəziyyəti sabitləşdirəcək.

Hazırda hadisələrin gələcək inkişafını və iqtisadiyyatdakı vəziyyəti proqnozlaşdırmaq kifayət qədər çətindir. Müsbət tendensiyalar, ekspertlərin fikrincə, xarici amillərin dəyişməsi halında mümkündür. 20% dərəcəsi məcburi tədbirdir və qısa müddətdə vəziyyəti sabitləşdirməyə qadirdir. Lakin uzunmüddətli perspektivdə belə yüksək, əslində qadağanedici dəyər daha böyük böhrana səbəb ola bilər. Buna görə də, ilk fürsətdə Rusiya Federasiyasının Mərkəzi Bankı uçot dərəcəsini aşağı salmağa çalışacaq.

1mbank.ru maliyyə saytına görə, indi banklar insanları əmanət üçün təyin etməyə çalışırlar. Son günlər bank hesablarından külli miqdarda vəsait axını olub və onlar bunu kompensasiya etməlidirlər. Eyni zamanda, ekspertlərin qeyd etdiyi kimi, insanlar hələ 1990-cı illərdə yüksək inflyasiyanı xatırlayırlar, ona görə də iqtisadi sabitləşmə aləti kimi yüksək göstərici tam effektiv olmaya bilər.

Bununla belə, bir çox ekspertlər hesab edirlər ki, belə yüksək faizlə əmanətlər əhaliyə inflyasiyanı qismən də olsa kompensasiya edəcək. Yaxın gələcəkdə Rusiya Federasiyası Mərkəzi Bankının məzənnəsinin, eləcə də əmanətlər üzrə faizlərin cari dəyərlər ətrafında dəyişəcəyini nəzərə alsaq, indi insanların yaxşı faiz dərəcəsi ilə əmanətə pul qoymaq üçün yaxşı imkanlar var.

Nicat