Son zamanlar təcrübəçi axtaran şirkətlərin sayı çoxalıb. Onlar işçiləri, xüsusilə də, tələbələri öz şirkətlərinə cəlb edib onların əməklərindən istifadə edirlər. Bu zaman bir çox hallarda təcrübəçiyə ödəniş olunmur. Və ya 3-6 ay müddətində ödənişsiz işləməsini istəyirlər. Bəs şirkətlər, müəssisələr təcrübəçilərə işlədiyi müddətdə ödəniş etməlidir?

Valyuta.az-a danışan maliyyə auditi Sonarə Vəliyeva deyir ki, təcrübəçilərə məcburi ödəniş məsələsi universitetin göndərdiyi və dövlət müəssisələrində olan təcrübəçilərə aiddir:

“Bu iki halda təcrübəçilərə ödəniş olunması məcburidir. Universitet ilə təcrübəyə göndəriyi şəxs və müəssisə arasında üçlü müqavilə bağlanır. Orada təcrübəçilərə ödəniş olunması tələb olunur. Hətta belə bir şey də var ki, təcrübəçi istehsalatda baş verən bədbəxt hadisələrdən, əmək qabiliyyətinin itirilməsi hallarından məcburi tibbi sığorta olunmalıdır. Təcrübədə olduğu müddətdə də minimum aylıq əmək haqqı ilə, yəni 345 manat ödəniş ilə təmin olunmalıdır. 

Əgər təcrübəçi yarım ştat işləyərsə, ona 172,5 manat məbləğində ödəniş olunmalıdır. Digər şərtlər də olarsa, bu, üçlü müqavilədə qeyd olunur. Müəssisə buna əməl etmədiyi təqdirdə təcrübəçinin həmin müqaviləni əsas gətirərək şikayət etmək hüququ var. Bu müqavilənin forması Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 16 sentyabr tarixli 413 nömrəli Qərarı ilə tənzimlənir. 

İkinci hal dövlət müəssisələrində və onun nəzdində olan müəssisələrdə təcrübə keçən şəxslərlə bağlıdır. Onlar da təcrübə keçdiyi müddətdə müqavilə bağlayır, icbari tibbi sığortanın olması, minimum əmək haqqının verilməsi şərtdir”.

Müsahibin sözlərinə görə, digər özəl müəssisələrdə işçi ödənişsiz işləyirsə, onunla şirkət arasında müqavilə bağlanmalıdır:

“Digər özəl müəssisələr və təşkilatlar var ki, orada iş yerində təcrübə müqaviləsi olmadan təcrübəçi işlədirsə, əmək müfəttişi gəlib maliyyə sanksiyası tətbiq edə bilər. Amma təcrübəçi ilə müəssisə arasında müqavilə bağlanır, bu müqavilənin şərtlərini işəgötürən müəyyənləşdirib və təcrübəçi də bununla razı olduğunu təcrübə müqaviləsində təsdiqləyibsə, əmək münasibətlərinə nəzarətedici orqan bununla bağlı heç bir şey edə bilməz. Bu müqavilə hər iki tərəfin qarşılıqlı razılığı ilə olmalıdır. Məsələn, müqavilədə qeyd olunsa ki, 3 ay müddətində ödəniş olunmayacaq və ya yarım ştat işləməsi qeyd olunubsa, burada qanun pozuntusu yoxdur. Çünki istər Əmək Məcəlləsində olsun, istərsə də Nazirlər Kabinetinin qərarı olsun, bununla bağlı cərimə tətbiq olunması və ya qanun pozuntusu halı yoxdur”.

Əvəz Həsənov