Bank məsələləri üzrə ekspert Emin Mahmudov Valyuta.az üçün yazır…

Son dövrlər geniş yayılan bir dələduzluq növü var. “Whatsapp” üzərindən xarici nömrələrdən vətəndaşlara yazaraq “Part-time” iş təklif edilir və evdən oturaraq, sadəcə “Youtube” videoları bəyənməklə pul qazanmaq barədə məlumat verilir.

İlkin olaraq elə “Whatsapp” üzərindən 3 “Youtube” linki göndərilir və videoları bəyənərək ekran görüntüsünün göndərilməsi istənilir, ekran görüntüləri alındıqdan sonra vətəndaşa 6 AZN ilkin maaş ödəniləcəyi bildirilir, bunun üçün “m10” adresinin və ya bank kartının məlumatları alınır. Bu məqamda kartın bitmə tarixi, CVV kod, M10 hesabına daxil olmaq üçün kod və s kimi hər hansı əlavə məlumat istənilmir ki, şübhə yaradılmasın. Lazım olan “m10” hesabı və ya kartın 16 rəqəmi alındıqdan sonra qurbanı şirnikləşdirmək üçün ona 6 AZN maaş ödənilir. Daha sonra ondan “Telegram” hesabı istənilir və qurban ilə dialoqa “Telegram” hesabında başqa bir şəxs davam edir.

“Telegram” hesabında da ssenari eyni qaydada davam edir, video linkləri göndərilir və videoları bəyənərək ekran görüntüləri atması istənilir, lakin bu dəfə iş nisbətən çətinləşdirilir, videoların sayı artırılır və hər video bəyənmə üçün cəmi 30 dəqiqə vaxt verilir, vaxtında reaksiya vermədikdə tapşırıq yerinə yetirilməmiş hesab edilir.

10 video bəyəndikdən sonra qurbana əlavə olaraq yenə də etibar qazanmaq üçün 10 AZN maaş ödənilir. Artıq bu andan etibarən heç bir halda maaş ödənişi olunmayacaq və artıq qurban tələyə düşmüş hesab olunur.

Növbəti tapşırıqlar növbəti gün göndərilir və cəmi 3 videodan sonra artıq qurbanın ödəniş etməli olduğu barədə məlumat verilir, yəni qurban qarşısına seçimlər qoyulur. 20 manat ödəməklə 26 manat + bonuslar, 60 manat ödəməklə 78 manat + bonuslar ...... 5400 manat ödəməklə 7020 manat və s olmaqla seçimlər verilir. Təbii ki bu ödəniş qurban tərəfindən edildikdən sonra rahatlıqla maaş ödənişinin geri alınması mümkün olmur. Ona yenə də müəyyən tapşırıqlar verilir, videoların sayı artırılır, bəyənmə vaxtı qısaldılır və tapşırıqlar getdikcə çətinləşdirilərək qoyulan vəsaitin geri çəkilməsi, maaşın, bonusun alınması mümkünsüzləşdirilir. Bu məqamda artıq ödəniş rəqəmləri həndəsi silsilə olaraq artır, 20 manat qoyulduqda növbəti ödəniş artıq 150 manata, 150 manat qoyduqda növbəti ödəniş 600 manata və beləliklə ödənişin məbləği 3-5 min manata qədər artırılır ki, qurban öz itirdiyi məbləği geri qaytaracağı ümidi ilə tələb olunan ödənişləri icra etməyə davam edir, lazım olan vəsaiti vaxtında tapmadıqda və ödənişi zamanında etmədikdə missiya tamamlanmamış hesab olunur və indiyə qədər yerinə yetirdiyi bütün tapşırıqlar ləğv olunaraq qurbanın vəsaitləri mənimsənilir.

Bu dələduzluq ssenarisini hazırlayan, vəsaitləri alan şəxslər ölkə xaricində olduğu üçün və ödənişlər oğurluq formasında deyil, qurbanın öz istəyi ilə könüllü şəkildə icra olunduğu üçün vəsaitlərin geri qaytarılması, dələduzların cinayət məsuliyyətinə cəlb olunması mümkünsüz kimi görünür.

Qurbanların ödəniş etdiyi hesablar isə böyük ehtimalla əvvəllər müxtəlif vaxtlarda müxtəlif üsullarla hesabları, kartları, mobil tətbiqləri ələ keçirilmiş başqa bir qurbanlar olur ki, o hesablardan tranzit kimi istifadə olunur, o hesablara daxil olan vəsaitlər sürətli şəkildə ölkə xaricinə köçürülərək izlər itirilir.

Bütün bu yazılanlardan sonra bir daha vətəndaşlardan diqqətli olmaqları, kartın 16 rəqəmindən başqa bütün məlumatlarını, onlara daxil olan sms mətnindəki kodları, şəxsiyyət vəsiqələri və onun məlumatlarını kənar şəxslərə heç bir halda ötürməməyi, bu tip asan qazanc təklif edən dələduzluq ssenarilərinə inanmamağı, öz məlumatlarını və vəsaitlərini qorumalı özlərinin olduqlarını nəzərə almaqları xahiş olunur.